Światowy Dzień Walki z AIDS. Obalamy mity, czego jeszcze nie wiesz o tej chorobie

Światowy Dzień Walki z AIDS z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od 1988 roku obchodzony jest 1 grudnia.

Tramwaj zwany pożądaniem

Z okazji światowego Dnia Walki z AIDS od kilku już lat po gdańskich torach jeździ bezpłatny tramwaj, którego pasażerowie są informowani o HIV i AIDS. Wolontariusze będą rozdawać gadżety. W programie też konkursy z nagrodami. Wydarzenie jest organizowane przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Medycyny IFMSA-Poland. Chodzi o edukację i podnoszenie świadomości. Z roku na rok wzrasta liczba zakażonych wirusem HIV zwłaszcza osób młodych, a większość z nich nie jest nawet tego świadoma. Safe Sex Police przypomni o tym, jak ważne jest zabezpieczenie, a także, jak inaczej można się zakazić wirusem HIV oraz gdzie można się zbadać. Pierwszy kurs na trasie Strzyża – Chełm odbędzie się 1 grudnia o godz. 17.00.

Natomiast dzień wcześniej, bo 30 listopada w budynku na ul. Tuwima 15 o godz. 13.00. (sala nr 5), odbędzie się wykład dr hab. n. med. Tomasz Smiatacz na temat HIV/AIDS. Będzie też informacja o profilaktyce przedekspozycyjnej zakażenia HIV, która polega na przyjmowaniu dwóch leków antyretrowirusowych. Leki te stosuje się zanim dojdzie do narażenia na zakażenie (np. przed seksem lub wstrzyknięciem narkotyku) oraz przez jakiś czas po ekspozycji. Odbędą się również warsztaty antydyskryminacyjne w formie LARP, czyli odgrywania scenek z udziałem uczestników zajęć.
Symboliczna czerwona kokarda w Sopocie

Czerwona kokardka, towarzysząca obchodom Światowego Dnia Walki z AIDS, jest symbolem solidarności z osobami zakażonymi HIV, chorymi na AIDS i ich bliskimi. Chodzi o przypomnienie, że osoby żyjące z HIV są pełnoprawnymi członkami społeczeństwa i powinny mieć możliwość życia i pracy w swoim środowisku, pamiętając równocześnie o obowiązku ochrony innych przed zakażeniem.

W Sopocie obchody Światowego Dnia Walki z AIDS odbędą się w sobotę, 1 grudnia o godz. 17.00 na placu Przyjaciół Sopotu. W pobliżu fontanny zapłoną znicze ustawione w kształcie wstążki – symbolu solidarności z osobami żyjącymi zakażonymi wirusem HIV. To inicjatywa Zespołu ds. realizacji Krajowego Programu Zapobiegania Zakażeniom HIV i Zwalczania AIDS na lata 2017-2021, Sopotu i Fundacji Pomorski Dom Nadziei.

Wirus upośledzenia odporności

– HIV jest wirusem, który paradoksalnie wyspecjalizował się w atakowaniu i niszczeniu naszego układu odpornościowego. Dlatego zakażenie HIV po kilku latach doprowadza do upośledzenia odporności i umożliwia występowanie tzw. zakażeń oportunistycznych, czyli wywołanych przez drobnoustroje znajdujące się zawsze w naszym otoczeniu, ale nieszkodliwe dla ludzi tak długo, dopóki sprawnie działa nasz układ odpornościowy – tłumaczy prof. dr hab. Tomasz Smiatacz, kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Dalej dodaje prof. Smiatacz: „AIDS jest ostatnią fazą zakażenia HIV, gdy występują właśnie te zakażenia oportunistyczne, a także np. niektóre nowotwory wykorzystujące brak odporności”.

HIV i AIDS na Pomorzu

– W województwie pomorskim od 1988 r. zdiagnozowano 967 przypadków zakażenia wirusem HIV. Na AIDS zachorowało 329, a zmarło 128 osób – informuje Aneta Bardoń-Błaszkowska, kierownik Oddziału Przeciwepidemicznego Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Gdańsku. – W ostatnich latach wśród zakażonych, podobnie jak w latach poprzednich, najwięcej było mężczyzn w wieku 30-49 lat (ponad 87 proc.). Niestety wciąż wykrywane są nowe przypadki zakażeń HIV. Ze względu na dostępną diagnostykę zakażeń HIV oraz coraz bardziej skuteczne metody terapii, powinna się zmniejszać liczba zachorowań AIDS i zgonów w naszym województwie to widać (chociaż od 2017 r. wprowadziliśmy do rejestru jeden przypadek zgonu mężczyzny w przedziale wiekowym 50-59 lat, stosującego narkotyki w iniekcjach) – dodaje Bardoń-Błaszkowska.

– Pod opieką Poradni Retrowirusowej Pomorskiego Centrum Chorób Zakaźnych i Gruźlicy jest 686 osób, w tym 113 kobiet, 567 mężczyzn i sześcioro dzieci przyjmujących leki antyretrowirusowe. Miesięczna kuracja lekami antyretrowirusowymi jednego pacjenta kosztuje 3,2 tys. zł – wyjaśnia Małgorzata Pisarewicz, rzecznik Szpitali Pomorskich, do którego należy centrum.

Choroba na świecie w liczbach

Na kuli ziemskiej z wirusem HIV żyje prawie 37 mln osób, czyli niemal tyle, ilu jest mieszkańców Polski. Codziennie zakaża się około 6 tys. osób, a około 4,5 tys. osób umiera z przyczyn związanych z HIV/AIDS. W Polsce żyje około 35 tysięcy wirusem HIV, a co roku wykrywa się ok. 1200 zakażeń. Oznacza to, że codziennie trzy osoby dowiadują się o zakażeniu HIV. Jedna trzecia z nich to ludzie młodzi poniżej 30 r.ż., a 60 procent zakażonych w Polsce to osoby w wieku 25-48 lat, ale wzrasta też liczba osób 50+, u których wykrywane jest zakażenie. W 2016 r. w tej grupie wiekowej rozpoznano 94 zakażenia, a do lipca 2017 r. aż 57. Prawdopodobnie około 50 proc. zakażonych wirusem HIV Polaków nadal nie zdaje sobie z tego sprawy i nieświadomie może zakażać innych. Jest to największy odsetek w Unii Europejskiej. Od wdrożenia badań w 1985 r. do 30 listopada 2016 r. zakażenie HIV stwierdzono u 21 052 osób, odnotowano 3431 zachorowań na AIDS, a 1355 chorych zmarło.

Gdzie można się zbadać?

Badania w celu wykrycia wirusa wykonywane są bezpłatnie, anonimowo i bez skierowania. Można je zrobić w jednym z punktów konsultacyjno-diagnostycznych (PKD). Trzeba być osobą pełnoletnią. W PKD można porozmawiać z doradcą, który pomoże ustalić, czy rzeczywiście wystąpiło ryzyko zakażenia i potrzebne jest badanie. Doradca odpowie też na pytania dotyczące HIV i AIDS oraz innych chorób przenoszonych drogą płciową.

Punkty konsultacyjno-diagnostyczne na Pomorzu:

• przy przychodni ambulatoryjnej Pomorskiego Centrum Chorób Zakaźnych i Gruźlicy, ul. Smoluchowskiego 18 (budynek G), Gdańsk, czynny: poniedziałek 16.00-20.00, wtorek 16.00-20.00, czwartek 16.00- 20.00; istnieje też możliwość zlecenia testu na HCV i kiłę.
• przy labolatorium Diagnostyka, ul. Tuwima 23, Słupsk, czynny: wtorek 15.00-19.00, czwartek 15.00-19.00

Z badań Instytutu Praw Pacjenta i Edukacji Zdrowotnej wynika, że co 7. Polak nie wykonał testu wykrywającego wirusa HIV, a 15 proc. uważa, że wirusem można zakazić się poprzez ukąszenie komara.

Ponad 80 proc. badanych twierdzi, że przygodny kontakt seksualny powinien skłonić do wykonania testu w kierunku HIV. Jednak mniej niż co 10. badany w takiej sytuacji zrobił test.

Ponad 50 proc. respondentów jest zdania, że takie badanie powinno być wykonane po użyciu strzykawki lub narzędzia operacyjnego, a 46 proc. wskazuje na wykonanie tatuażu.

Wśród respondentów zdecydowana większość (72,6 proc.) nigdy takiego badania nie wykonała, jedynie co 5. wykonał kiedykolwiek test wykrywający zakażenie HIV.

Co czwarty (24,6 proc.) wskazał, że wystarczy kontakt ze śliną, aby zarazić się wirusem HIV.

Tylko co 4. ankietowany uważa, że ciąża powinna skłonić do wykonania takiego testu.