W spotkaniu wzięli udział:
- Agnieszka Kapała-Sokalska – Członkini Zarządu Województwa Pomorskiego, Przewodnicząca PoFoS,
- Tadeusz Jędrzejczyk – Dyrektor Departamentu Zdrowia UMWP,
zaproszeni wykładowcy:
- Prof. Bogdan Wojtyniak – Zastępca Dyrektora ds. Analiz i Strategii w Zdrowiu Publicznym, Kierownik Zakładu Monitorowania i Analiz Stanu Zdrowia Ludności z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH),
- Anna Ziębińska – Dział Analiz i Strategii Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT),
- Alicja Szczepińska-Mian – Naczelnik Wydziału Zdrowia, Spraw Społecznych i PFRON, reprezentująca Starostwo Powiatowe w Tczewie,
- Bartosz Goyke – Kierownik Działu Analiz, Monitorowania i Weryfikacji Świadczeń oraz Beata Grzybowska – Kierownik Sekcji Ambulatoryjnej Opieki Stomatologicznej reprezentujący Pomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia (POW NFZ),
- Milena Makowska – Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miasta Sopotu,
- Prof. Dr hab. Katarzyna Emerich – Konsultant Wojewódzki w dziedzinie stomatologii dziecięcej,
- Małgorzata Pisarewicz – Dyrektor ds. Komunikacji Społecznej, Promocji i Komercji Szpitali Pomorskich Sp. z o.o.,
- Ewa Lisius – Koordynator Programu „Szpital Przyjazny Dziecku” reprezentująca Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o.,
- Kamila A. Szarejko – Kierownik Programu „PoZdro!” Fundacji Medicover,
a także przedstawiciele samorządów powiatowych i gminnych z terenu województwa pomorskiego, przedstawiciele stacji sanitarno-epidemiologicznych, szkół oraz studenci zdrowia publicznego. Tematem posiedzenia była „Realizacja działań z zakresu zdrowia publicznego na poziomie lokalnym„.
Spotkanie otworzyła Pani Agnieszka Kapała-Sokalska, która powitała zaproszonych gości oraz podsumowała działalność PoFoS, a także podziękowała jego członkom za dotychczasową owocną współpracę i zaangażowanie.
Pierwszym punktem programu był wykład Prof. Bogdana Wojtyniaka, który przedstawił zebranym prezentację dotyczącą sytuacji zdrowotnej ludności województwa pomorskiego. Zwrócił uwagę na fakt, iż priorytetem zdrowia publicznego powinny być choroby niezakaźne. Zgodnie z przedstawionymi danymi, oczekiwana długość życia mieszkańców województwa jest wyższa niż średnia dla kraju. Wskaźnik ten jest jednak bardzo zróżnicowany w zależności od miejsca zamieszkania. Wykazano np. że mężczyźni mieszkający na pomorskich wsiach, żyją zdecydowanie krócej od tych mieszkających w miastach. Podobnie duże zróżnicowanie obserwuje się w oczekiwanej długości życia w poszczególnych powiatach. Np. w przypadku mężczyzn z miasta Sopotu wskaźnik ten wynosi ok. 78 lat, natomiast w powiecie słupskim już tylko 72 lata. Prof. Wojtyniak zwrócił uwagę na fakt, iż zgodnie z najświeższymi danymi mężczyźni zamieszkujący w Sopocie żyją najdłużej w Polsce. Kolejna część prezentacji dotyczyła zgonów możliwych do uniknięcia, czyli umieralności w populacji osób w wieku poniżej 75 r.ż. z powodu przyczyn, którym można zapobiegać. Wskaźniki dla województwa pomorskiego w tym zakresie są poniżej średniej krajowej, co świadczy o potrzebie podejmowania większej ilości działań profilaktycznych. Przedstawiciel NIZP-PZH zwrócił również uwagę na fakt, iż w ostatnich latach w województwie obserwuje się wzrost umieralności z powodu przyczyn bezpośrednio związanych ze spożywaniem alkoholu (powyżej średniej krajowej). Największy współczynnik umieralności w tym zakresie odnotowano w powiecie słupskim. Ponadto, w tym powiecie odnotowuje się również najwyższy wskaźnik umieralności z powodu samobójstw (wyższy o 100% niż średnia dla kraju).
PREZENTACJA: Prof. Bogdan Wojtyniak (NIZP-PZH) – Sytuacja zdrowotna ludności województwa pomorskiego
Następnie, Pani Anna Ziębińska przedstawiła problematykę programów polityki zdrowotnej (PPZ) na poziomie gminnym i powiatowym z perspektywy Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT). Omówiła podstawy prawne oraz proces opiniowania PPZ i wydawania rekomendacji w sprawie zalecanych technologii medycznych. Przedstawiła również statystyki w zakresie nadsyłanych projektów PPZ, wskazując, że ok. 80% z nich pochodzi z samorządów gminnych i powiatowych. Następnie przybliżyła uczestnikom spotkania tematykę rekomendacji Prezesa Agencji w sprawie zalecanych technologii medycznych i działań przeprowadzanych w ramach PPZ, wskazując, że do tej pory wydano dwie tego typu rekomendacje – w zakresie profilaktyki grypy sezonowej w populacji osób w wieku 65 lat i więcej oraz w zakresie profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego w formie szczepień przeprowadzanych w populacji pediatrycznej (więcej informacji tutaj: http://bipold.aotm.gov.pl/index.php/repozytorium-ppz-2/rekomendacje-do-zalecanych-technologii-ppz), a w najbliższych planach są jeszcze m.in. rekomendacje dotyczące profilaktyki złamań osteoporotycznych oraz dotyczące otyłości wśród dzieci. Warto przypomnieć, że zgodnie z ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w przypadku gdy jednostka samorządu terytorialnego chce podjąć się realizacji PPZ w zakresie, w którym wydana została rekomendacja Prezesa Agencji, projekt takiego PPZ nie podlega ocenie AOTMiT. W takim przypadku, należy jedynie przesłać do Agencji oświadczenie o zgodności projektu PPZ z daną rekomendacją. W dalszej części wystąpienia przedstawicielka AOTMiT przedstawiła uczestnikom nowe narzędzia do tworzenia PPZ (kreator PPZ oraz kreator raportów końcowych z realizacji PPZ (http://kreator.power.aotm.gov.pl/) oraz zaprosiła do uczestnictwa w szkoleniach organizowanych przez Agencję w ramach projektu „Racjonalne decyzje w systemie ochrony zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem regionalnej polityki zdrowotnej” (więcej informacji tutaj: http://aotm.gov.pl/nowastrona/szkolenia/).
PREZENTACJA: A. Ziębińska (AOTMiT) – Programy Polityki Zdrowotnej na poziomie gminnym i powiatowym
W dalszej części spotkania, Pani Alicja Szczepańska-Mian – Naczelnik Wydziału Zdrowia, Spraw Społecznych i PFRON Starostwa Powiatowego w Tczewie przybliżyła uczestnikom działania z zakresu programów polityki zdrowotnej jakie realizowane są na terenie powiatu tczewskiego („Powiatowy Program Profilaktyki Zakażeń Wirusem Brodawczaka Ludzkiego HPV – Chronię życie przed rakiem„, „Recepta na raka – program wczesnego wykrywania raka płuc wśród mieszkańców powiatu tczewskiego” oraz „Powiatowy Program Zwalczania Otyłości i Nadwagi – Czas na zdrowie„). Zgodnie z przedstawionymi danymi, potrzeba realizacji ww. programów wynikała ze zdiagnozowanych potrzeb zdrowotnych mieszkańców powiatu (niepokojące statystyki w zakresie zachorowań na nowotwory, wysoki koszt preparatów szczepionkowych przeciwko HPV, niska zgłaszalność na badania cytologiczne oraz narastający problem nadwagi i otyłości). Prelegentka zwróciła szczególną uwagę na współpracę z samorządami gminnymi, która prowadzona jest na każdym etapie realizacji programów. Współpraca odbywa się również poprzez partycypację gmin biorących udział w programach polityki zdrowotnej w pokryciu kosztów ich realizacji. Gminy przekazują swój wkład finansowy w formie dotacji celowej dla Powiatu.
PREZENTACJA: A. Szczepańska-Mian – Programy Polityki Zdrowotnej Powiatu Tczewskiego
Kolejny punktem programu była prezentacja Pana Bartosza Goyke – Kierownika Działu Analiz, Monitorowania i Weryfikacji Świadczeń Pomorskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (POW NFZ), nt. opieki stomatologicznej nad uczniami w świetle Ustawy z dnia 12 kwietnia 2019 r. o opiece zdrowotnej nad uczniami. Wspomniany akt prawny nałożył na organy prowadzące szkoły obowiązek zapewnienia uczniom możliwości korzystania z gabinetu dentystycznego. Zgodnie z przedstawionymi w prezentacji danymi, w województwie pomorskim znajduje się 51 gabinetów stomatologicznych zlokalizowanych na terenie szkół, a POW NFZ zawarł umowy ze wszystkimi podmiotami, które posiadają miejsce udzielania świadczeń na terenie szkoły. Jedna z uczestniczek spotkania zwróciła uwagę, że w gminach stomatolodzy niechętnie zawierają umowy ze szkołami, w związku z czym samorządy mają problem z wywiązywaniem się z obowiązków nakładanych przez ustawę.
PREZENTACJA: B. Goyke (POW NFZ) – Opieka stomatologiczna nad uczniami
Kontynuując tematykę opieki stomatologicznej w szkołach, Pani Milena Makowska z Urzędu Miasta Sopotu przedstawiła dobre praktyki w tym zakresie. Gmina Miasta Sopotu już od lat 90 finansuje PPZ pn. „Program Profilaktyki Próchnicy Zębów„. Programem objętych jest 2 000 uczniów uczęszczających do sopockich szkół, a realizatorem na lata 2018-2020 jest Międzyszkolna Przychodnia Stomatologiczna. Gabinety dentystyczne (czynne od poniedziałku do piątku w godzinach 8-14) znajdują się w 6 sopockich szkołach, ale w ramach ich działalności przyjmowane są również dzieci ze szkół, w których nie ma gabinetu. W ramach programu realizowane są :
- przeglądy profilaktyczne jamy ustnej celem zaplanowania pracy i wyodrębnienia dzieci z grupy wysokiego ryzyka,
- leczenie zębów mlecznych i stałych z użyciem nowoczesnych materiałów światłoutwardzalnych i podkładów uwalniających związki fluoru działające profilaktycznie oraz eliminujące próchnicę ,
- zabiegi lakowania stałych trzonowych i ewentualnie przedtrzonowych (bez ograniczeń wiekowych)
- impregnacja zębów mlecznych.
Ponadto, równolegle z leczeniem prowadzone są działania promocyjno-edukacyjne, w tym pogadanki grupowe, konkursy z nagrodami (szczoteczki, kubeczki, naklejki, próbki past), indywidualne rozmowy z pacjentami podczas leczenia. Wszystkie elementy Programu wykonywane są przez cały rok szkolny. Roczny koszt realizacji programu wynosi 140 000,00 zł i w całości pokrywany jest z budżetu Gminy Miasta Sopotu. Prelegentka wskazała również, że w wyniku realizacji programu zwiększono wykrywalność próchnicy, uzyskano poprawę higienizacji jamy ustnej dzieci i młodzieży, zmniejszono współczynnik PUW (Próchnica Usunięcia Wypełnienia) przy niskim P a wysokim W, a także zwiększono świadomość zdrowotną wśród dzieci i młodzieży.
Następnie Prof. dr hab. Katarzyna Emerich – Konsultant Wojewódzki w dziedzinie stomatologii dziecięcej przedstawiła swój komentarz dotyczący obecnej sytuacji w zakresie zapewnienia świadczeń stomatologicznych w szkołach woj. pomorskiego. Zwróciła uwagę na fakt, iż działania z zakresu profilaktyki próchnicy należy podejmować wcześniej, na etapie wyrzynania się zębów, a nie dopiero w szkole. Ponadto zaznaczyła, że organizacja opieki w myśl ustawy, pozostawia wiele do życzenia. Prof. Emerich odniosła się również do świadczeń stomatologicznych udzielanych w tzw. dentobusach. Wskazała, że miały one jeździć do szkół, w których nie było gabinetów stomatologicznych. Województwo pomorskie dysponuje tylko jednym dentobusem przypadającym na ok. 260 szkół, w związku z czym nie spełnia swojej roli. Służy jedynie identyfikacji problemu, a nie leczeniu próchnicy wśród dzieci.
W następnej kolejności, Pani Małgorzata Pisarewicz ze Szpitali Pomorskich Sp. z o.o. zaprezentowała uczestnikom projekt „Zdążyć przed cukrzycą” finansowany ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 (4 146 567,36 zł). Projekt jest ukierunkowany na zwiększenie udziału mieszkańców województwa pomorskiego w Regionalnym Programie Polityki Zdrowotnej dotyczącym prewencji cukrzycy typu 2. Grupę docelową stanowią osoby w wieku aktywności zawodowej, będące w grupie podwyższonego ryzyka, tj. w szczególności osoby w wieku 35-64 lat. Interwencje przewidziane do realizacji w ramach programu, to kwalifikacja przy zastosowaniu kwestionariusza oceny ryzyka wystąpienia cukrzycy (FINDRISK) oraz badania przesiewowego (co najmniej 10 000 osób) przy użyciu doustnego testu obciążenia glukozą (OGTT), a w przypadku stwierdzenia występowania stanu przedcukrzycowego, objęcie profesjonalnym, kompleksowym wsparciem (warsztaty grupowe i indywidualne konsultacje z lekarzem, dietetykiem, fizjoterapeutą). Ponadto przeprowadzona zostanie kampania edukacyjno-uświadamiająca.
PREZENTACJA: M. Pisarewicz (Szpitale Pomorskie Sp. z o.o.) – Projekt „Zdążyć przed cukrzycą”
Następnie, Pani Ewa Lisius, Koordynator Programu „Szpital Przyjazny Dziecku”, reprezentująca Copernicus Podmiot Leczniczy Sp. z o.o., przedstawiła prezentację promującą poradnik laktacyjny pn. „Początki karmienia piersią. Jak dobrze zacząć?„, którego wydawcą jest Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego.
Jako ostatnia, wystąpiła Pani Kamila Szerejko z Fundacji Medicover, która przedstawiła prezentację dotyczącą Elektronicznego Systemu Medycyny Szkolnej (ESMS), który jest narzędziem statystycznym umożliwiającym przeprowadzenie ewaluacji działań realizowanych na terenie JST i zdiagnozowanie najczęściej występujących problemów zdrowotnych wśród dzieci w szkołach.
PREZENTACJA: K. Szerejko (Fundacja MEDICOVER) – Elektroniczny System Medycyny Szkolnej
XXVIII edycja PoFoS zgromadziła ponad 90 uczestników. Agenda i organizacja forum spotkały się z pozytywnym odbiorem a poruszane przez prelegentów tematy stanowiły przyczynek do podjęcia roboczych dyskusji zarówno w trakcie spotkania, jak i po jego zakończeniu.
